ABD’de Birleşik Otomotiv İşçileri Sendikası (UAW) üyesi yaklaşık 13 bin işçinin yeni sözleşme üzerinde anlaşmaya varılamaması nedeniyle greve gitmesinin ardından Ford’un yüzlerce işçisini işten çıkarmasıyla gerilim tırmandı.
Mevcut sözleşmenin bitiş tarihi olan 14 Eylül itibarıyla anlaşma çıkmaması sonrasında General Motors’un Missouri’deki montaj fabrikasında, Michigan’daki Ford fabrikasında ve Ohio’daki Stellantis’in Jeep fabrikasında 13 bin işçi greve gitme kararı almıştı.
Ford cuma günü yaptığı açıklamada Michigan fabrikasında greve gitmeyen 600 işçiyi işten çıkardığını duyururken, boya ve son montaj bölümlerinde greve giden diğer işçileri “zincirleme etki” ile suçladı.
Üretimin birbiriyle bağlantılı olduğunu belirten şirket, grevdeki işçilerin tesisin diğer bölümlerindeki operasyonları doğrudan etkilediğini belirtti.
BIDEN ARABULUCU GÖREVLENDİRMİŞTİ
Ford’un işten çıkarma kararı Başkan Joe Biden’ın iki üst düzey Beyaz Saray yetkilisini görüşmelerde arabuluculuk yapmaları için yönlendirmesinin ardından geldi.
Biden, ekonomiye zarar verme potansiyeli nedeniyle tarafları iş bırakma eylemini sona erdirmek için bir anlaşma bulmaya çağırmıştı.
Biden cuma günü Beyaz Saray’da yaptığı açıklamada UAW ve otomobil üreticilerini bir “kazan-kazan” anlaşması bulmak için müzakere masasına dönmeye çağırmış ve otomobil şirketlerinin “rekor karlarının” UAW için “rekor sözleşmelerle” eşleştirilmesi gerektiğini söylemişti.
Biden ayrıca ABD Çalışma Bakanı Julie Su ve Beyaz Saray Ekonomi Danışmanı Gene Sperling’i görüşmelerde arabuluculuk yapmaları için görevlendirdiğini söylemişti.
SENDİKANIN BEKLENTİSİ VE İŞVEREN TEKLİFİ
UAW dört yıl içinde yüzde 36’ya kadar ücret artışı talep ederken, otomobil üreticileri yüzde 20’den fazlasını teklif etmiyor.
Sendika ayrıca, yeni işçilerin uzun süreli çalışanlarla aynı ücrete ulaşmasının dört yıl sürdüğü iki kademeli ücret sistemine de son vermek istiyor.
Ekonomistler ise grevlerin uzamasının otomobil fiyatlarını artırabileceğinden ve politika yapıcıların enflasyonu kontrol altına alma konusundaki ilerlemelerini engelleyebileceğinden endişe ediyor.
JPMorgan ekonomistleri, grevin devam etmesinin motorlu taşıtlar için tüketici fiyat endeksi bileşeninde son zamanlarda görülen yumuşayı durdurabileceğini ve dezenflasyon için başka bir kırılma noktası yaratabileceğini belirtiyor.
Ayrıca ekonomistler, nihai sözleşme anlaşmasnın önemli bir ücret artışı içermesinin de sektördeki enflasyon için yukarı yönlü bir risk oluşturacağını söylüyor.
EKONOMİK KAYIP 5 MİLYAR DOLARI AŞACAK
Otomobil işçilerinin grevinin uzun sürmesi halinde pandemiye bağlı tedarik zinciri kesintileri nedeniyle halihazırda düşük olan araç stoklarının daha da düşmesi ve dolayısıyla otomobil fiyatları üzerinde baskı oluşması bekleniyor.
Danışmanlık firması Anderson Economic Group’un (AEG), UAW işçilerinin, imalatçıların ve genel olarak otomotiv endüstrisinin uğrayacağı potansiyel kayıplara yönelik hesaplamalarına göre, yaklaşık 150 bin UAW üyesinin 3 otomobil üreticisinde yapacağı grevin 10 gün sürmesi halinde toplam 5 milyar dolardan fazla ekonomik kayba yol açabileceği tahmin ediliyor.
Grevin 10 gün sürmesinin toplam 859 milyon dolarlık ücret kaybına ve 989 milyon dolarlık üretici kaybına neden olacağı öngörülüyor.
Ancak mevcut stokların 2019’daki seviyesinin yaklaşık 5’te 1’i civarında olduğu göz önüne alındığında, bu koşullardaki grevin muhtemelen bayileri ve müşterileri çok daha erken etkilemesi bekleniyor.
ABD’nin çelik talebinin 4’te 1’inin otomobil kaynaklı olması nedeniyle, söz konusu grev çelik sektörünü de yakından ilgilendiriyor.
Moody’s Analytics Başekonomisti Mark Zandi, otomobil işçilerinin grevinin uzun sürmesi halinde ABD ekonomisinin ekonomik büyümesini olumsuz etkileyeceğini söyledi.
Zandi, “UAW 3 yerli araç üreticisinin tamamına karşı eylül ortasından ekim sonuna kadar greve giderse, bu 4’üncü çeyrekte reel GSYH büyümesini yıllıklandırılmış olarak tahminen yüzde 0,2 oranında azaltacaktır” dedi.